Blokada putnih komunikacija za Tuzlu od strane nezadovoljnih grupa građana otvorila je pitanje granice tolerancije za oblike ponašanja koji više naginju anarhiji, nego demokratiji.
Tuzla se nikad dosad nije našla na tako besprizornom udaru balvan– revolucije, kao što je blokiranje raskrisnice na Šićkom Brodu, od strane radnika Fabrike sode iz Lukavca, i blokiranje puta Zvornik –Tuzla, od strane grupe prognanika.
Uopšte nije sporno nezadovoljstvo lukavačkih radnika zbog neisplaćene četiri plate, niti nezadovoljstvo prognanika zbog deložacije jedne bratunačke porodice. Nije sporno ni njihovo građansko pravo da masovnim protestima javno iskažu svoje nezdovoljstvo spram politike koja ih egzistencijalno dovodi do očaja. Sporna je zapravo anarhična smjelost protestanata da se nasilno blokira i maltretira grad od 165.000 stanovnika, a time i cijela regija koja gravitira Tuzli; i s druge strane, sporna je nesnalažljivost organa bezbjednosti koji očito nisu spremni aktivno braniti demokratiju kao diktaturu reda i zakona.
Jedan detalj sa blokade prometnice na Šićkom Brodu ukazuje da radnici Fabrike sode iz Lukavca nisu imali samo namjeru izvršiti pritisak na nadležne organe, već su nastojali građanstvo Tuzle i sve druge izložiti dodatnom maltretiranju. Kako drugačije shvatiti da se blokada same petlje na Šićkom Brodu proširila na blokadu cijele dionice puta od petlje pa do skretanja za Lipnicu?! To više nije samo blokada puta, već blokada cijele komunikacije, u dužini od nekoliko kilometara. Time su radnici lukavačke Sode, boreći se balvan-revolucijom za svoja radnička prava, zapravo ugrozili ljudska prava mnogih građana. Primjerice, autobus koji je jutros stigao iz Njemačke zaustavljen je na Šićkom Brodu, a putnici su, sa prtljagom, bili primorani ovu dionicu proći pješice, kako bi iza skretanja za Lipnicu potražili gradski prevoz. Među njima je bilo i starih i iznemoglih osoba, male djece, kao i bolesnika koji su se vraćali sa liječenja. Tokom jutarnjih sati duž blokirane dionice su se mogle vidjeti grupe putnika kako pješače od petlje do pružnog prelaza, gdje se formirala kolona taxi vozila. Ne postoji racionalan razlog za proširenje dionice blokiranog puta, osim namjere da se građani izlože maltretiranju i da na svojoj koži osjete posljedice ove anarhije koju radnici lukavačke Sode priređuju građanima Tuzle.
S druge strane, neobjašnjivo je ponašanje organa bezbjednosti koji, očito, nisu u stanju upotrijebiti svoja zakonska prava i obaveze i zaštititi ljudska i građanska prava svih koji su pogođeni ovom hajdučijom.
Organi bezbjednosti bi trebali ustanoviti kritičnu tačku do koje je moguće tolerirati pravo grupe da javno izražava svoje nezadovoljstvo. Dokle god to ne ugrožava ljudska i građanska prava drugih, dokle god ne ugrožava funkcioniranje društvenog sistema i dokle god ne ostavlja posljedice – to može biti demokratsko i građansko pravo, zaštićeno Ustavom BiH, odnosno Evropskom konvencijom o zaštiti ljudskih prava i sloboda. Ukoliko, pak, takav protest prelazi u anarhiju – organi bezbjednosti su obavezni upotrijebiti zakonom dozvoljena sredstva i zaštititi poredak i ljudska prava.
Manifestacije anarhičnog ponašanja se mogu ili na vrijeme spriječiti, ili će u doglednoj budućnosti imati još drastičnije vidove ispoljavanja. Budući da se u narednom periodu može očekivati eskalacija socijalnih protesta, čini se nužnim da nadležni organi uspostave čvrste parametre za ono što se može tolerirati, odnosno za ono što se mora sankcionirati. U protivnom, prijeti nam nezvanična legalizacija anarhičnog ponašanja, kako grupa, tako i pojedinaca.
“Oslobođenje” kolumna Diwanhana, 16. VI 2000.